Zanthoxylum simulans, ook bekend als de Sichuan peper of Chinese peperboom, is een bijzonder fraaie maar behoorlijk onbekende grote struik of kleine boom. Van oorsprong komt de plant uit China (Sichuan) en hij heeft daar voornamelijk een grote culinaire functie. Echter, ook voor het Noord-Europese klimaat is de kleine boom zeer geschikt. De sierwaarde van de boom zit hem niet alleen in de rode peperachtige zaden, maar ook in de grillige vorm van de struik, het mooie samengestelde blad en de fraaie herfstkleur. In dit artikel belichten we de waardevolle toepassingen van deze struik.
Zanthoxylum simulans komt oorspronkelijk voor in het oosten van China en delen van Taiwan en kan in verschillende regio's van het land gevonden worden. Van de ruim 250 verschillende soorten groeien de meeste Zanthoxylum in een (sub-)tropisch klimaat en zijn er een stuk of tien toepasbaar in het Noord-Europese klimaat. De plant behoort tot de familie van de Rutaceae, waartoe ook het hele citrusgeslacht, maar ook bijvoorbeeld Tetradium, Phellodendron en Ptelea behoren. Het geslacht Zanthoxylum wordt zo genoemd omdat sommige soorten geel kernhout hebben (In het oud-Grieks betekent xanthos geel en xylon is hout). Het historische gebruik gaat eeuwen terug, het bewijs dat de plant al meer dan duizend jaar gecultiveerd en geconsumeerd wordt.
In het oude China stond de Sichuan peper hoog aangeschreven en werd hij vereerd om zijn culinaire en medicinale eigenschappen. De naam "Sichuan peper" geeft al aan dat er een sterke band is met de provincie Sichuan, waar de plant op grote schaal wordt geteeld.
Onderscheidende plant
Wat Zanthoxylum simulans onderscheidt van veel andere planten is dat het eigenlijk een specerij is. Het unieke smaakprofiel van de zaden, samen met de kenmerkende tintelende sensatie in de mond, maken dat beeld compleet. De zaden van de Sichuan peper zijn rijk aan oliën die een verbinding bevatten die sanshool heet. Sanshool is verantwoordelijk voor de verdovende eigenschappen in de zaden van de plant en tevens voor de tintelende en citroenachtige smaak.
Functioneel én fraai
Zanthoxylum simulans groeit gemakkelijk, stelt weinig eisen aan de bodem, is niet gevoelig voor ziektes en is zeer winterhard. De plant draagt in het voorjaar hele kleine, bijna niet op te merken bloemen in trossen. In juli en augustus groeien deze uit tot kleine rode vruchten, de zogenaamde pepers. Het fraaie samengestelde blad heeft op het eerste gezicht veel weg van de pluimes (Fraxinus ornus) maar is in alle delen subtieler van vorm. In de zomer tijdens de bloei vinden bijen, zweefvliegen en vlinders nectar in de bloemen. Door zijn dichte groeivorm en grote doorns geeft de plant veel schuilgelegenheid aan vogels. Ook de bessen zijn voor hen een ware delicatesse. In de herfst is het geurende blad opvallend geeloranje gekleurd. De soort heeft een schitterend wintersilhouet door de grillige groeivorm en aanwezige doorns. Deze grote struik is een mooie aanwinst voor parken en tuinen. Maar ook in boombakken en - beschut tegen de forse wind - zelfs op daktuinen is Zanthoxylum simulans goed toepasbaar. Door zijn enorme sierwaarde verdient de plant een solitaire plaats in een ontwerp en meer dan alleen een plekje in een voedselbos.
