Pas bomen geplant? Grote kans dat ze dorst hebben!
Water geven is de logische en noodzakelijke verzorging van net geplante bomen vanaf het moment dat knoppen beginnen uit te lopen bij bladverliezende loofbomen. Wintergroene bomen wijken hierin natuurlijk vanaf. Bomen verliezen tijdens het rooien namelijk een deel van hun wortels en zijn dus niet direct in staat water te vinden als ze verplant worden. Vooral de eerste twee tot drie jaar na aanplant is watergeven absoluut noodzakelijk. Waarom dit zo is en hoe je dit het beste doet, bespreken we in deze blog.
Wanneer geef je extra water aan de pas geplante boom?
Na het planten van een boom is regelmatig water geven essentieel voor het aanslaan en de groei, vooral tijdens droge en warme periodes. Met name de periode vanaf het uitlopen in het voorjaar tot de langste dag is cruciaal. Gedurende de eerste drie groeiseizoenen na het aanplanten heeft de boom extra water nodig tijdens droge periodes, omdat het wortelstelsel nog niet voldoende ontwikkeld is om zelf water te kunnen bereiken. Extra water is in ieder geval nodig wanneer:
- de boom volop in blad staat
- de boom veel zon/warmte krijgt, bijvoorbeeld door reflectie van een gevel
- de boom in bestrating staat of in het gras
- de bodem humusarm is
- het vocht vasthoudend vermogen van de grond laag is
- grote bomen in de nabijheid staan
- de boom veel wind vangt
- het een wintergroene boom is
- de grondwaterstand laag is
Maatwerk
Het watergeven aan bomen is een kwestie van maatwerk. Te weinig water kan ervoor zorgen dat de boom sterft, maar teveel water is ook schadelijk omdat de wortels dan geen zuurstof krijgen (en dan kunnen gaan rotten). De hoeveelheid water en de frequentie van water geven, moeten voortdurend worden aangepast aan de omstandigheden. Het is niet voldoende om alleen naar de oppervlakte van de bodem te kijken om te bepalen of deze droog is en de boom water nodig heeft. Een regenbuitje kan de bovenste laag vochtig doen lijken, terwijl de diepere lagen juist uitgedroogd zijn. Of andersom, bij een korte droogteperiode kan de bovenste laag uitgedroogd lijken, terwijl de diepere lagen voldoende vocht bevatten. Het werkelijke vochtgehalte bepaal je op ongeveer vijftien centimeter diep in de grond. Is het op die diepte droog, geef dan water. Hangend blad is bij nieuwe aanplant ook misleidend omdat dit niet altijd wil zeggen dat de boom een watertekort heeft: dit kan het specifieke droogtemechanisme zijn van bepaalde soorten om minder water te verdampen. Ook kan er voldoende water in de bodem zitten, maar kan de boom dit niet goed opnemen: het is dan zaak om te snoeien om het bladoppervlak en de boomwortels weer in balans te brengen.
Maar hoeveel water moet je dan geven? De hoeveelheid water die een boom nodig heeft, hangt af van verschillende factoren, zoals de stamomvang en de standplaatsfactoren die van invloed zijn op de hoeveel vocht die verdampt wordt en aangevuld moet worden, zoals bodemsoort, grondwaterstand, zonlicht, schaduw, wind en verharding. Algemene hoeveelheden zijn daarom erg lastig te geven. Als richtlijn kan onderstaande tabel gebruikt worden voor een droge week zonder regen.
Hoe geef je de boom water?
Je kunt bomen op verschillende manieren water geven. Het is raadzaam om een gietrand of een aarden dijkje rondom de kluit aan te leggen. Dit zorgt ervoor dat het water bij de wortels terecht komt. De gietrand of het dijkje is bij voorkeur tien centimeter groter dan de doorsnede van de kluit en steekt 15 tot 30 centimeter boven maaiveld uit. In sommige gevallen wordt gebruik gemaakt van een drain. In dat geval moet water niet alleen via de drain, maar ook direct op de kluit gegeven worden, omdat anders de bovenkant teveel uitdroogt. Ook druppelslangen en drippers worden steeds meer gebruikt, zeker als er meerdere bomen bij elkaar staan. Zorg bij deze vormen van watergeven dat de hoeveelheden kloppen; het is visueel veel moeilijker in te schatten hoeveel water er daadwerkelijk gegeven wordt. Ook gaan de gaatjes van druppelslangen nogal eens dicht zitten wat pas zichtbaar wordt als de boom droogtestress krijgt. Het is beter om één of twee keer per week een grote hoeveelheid water te geven dan elke dag een klein beetje. Onder extreem hete weersomstandigheden kan vaker water gegeven worden, maar minimaal met een droge interval van drie dagen zodat de grond nog kan uitdrogen en wortels zelf op zoek gaan naar water.
Samengevat: het geven van water aan pas geplante bomen is essentieel voor hun overleving en groei, vooral tijdens droge periodes. Het is belangrijk om een gietrand rondom de kluit aan te leggen en water direct op de kluit te geven. Water geven aan bomen is echter maatwerk en moet worden aangepast aan de specifieke omstandigheden. Door regelmatig de vochttoestand van de bodem te controleren en de juiste hoeveelheid water te geven, zorg je ervoor dat je bomen aanslaan, gezond blijven en goed gedijen. Na drie jaar heeft een boom over het algemeen een zodanig wortelstelsel ontwikkeld, dat hij zelf voor zijn watervoorziening kan zorgen en moet de gietrand verwijderd worden. Mocht een enkele keer dan nog een watergift nodig zijn, geef dan nooit water direct aan de stam maar op de plek waar dan de wortels zitten, dus buiten de gietrand.
