Grote bomen hebben een enorme impact, zowel ecologisch als economisch. Waarom tientallen jaren wachten tot kleinere bomen tot wasdom komen, als we nu al kunnen genieten van de voordelen die grote bomen bieden? Voor stedelijke gebieden betekent de keuze voor grote bomen een investering in een direct gezondere leefomgeving. En laten we dan zeker niet alleen denken in aantallen, maar in het kroonvolume dat de toekomst van onze steden kan vergroenen. Hoe groter het bladvolume, hoe meer functies de boom tegelijkertijd vervult.
Het groene effect
“Hoe groter een boom, hoe groter het effect op zijn omgeving.” legt Marie-Ange uit. “Steeds meer onderzoeken tonen aan dat niet de stamomvang, maar het kroonvolume de bijdrage van een boom aan het klimaat en een gezonde leefomgeving bepaalt. Grote bomen vervullen meer functies tegelijkertijd. Ze slaan méér CO2 op, bieden méér schaduw, méér verbetering van luchtkwaliteit, méér biodiversiteit en méér waterretentie bij droogte. Eén boom kan waardevoller zijn dan twintig kleine boompjes. Waarbij we de diversiteit in soorten niet uit het oog mogen verliezen.”
3-30-300 richtlijn: groen dichtbij
Om de kwaliteit van groen te beoordelen, stappen steeds meer gemeenten over naar het berekenen van kroonvolume in plaats van het tellen van bomen. Behalve de ecologische meerwaarde voldoen grote bomen ook aan de behoefte van mensen aan groen in de omgeving. Grote bomen zijn beeldbepalend en een vast element in de omgeving. Om een gezondere leefomgeving te bevorderen, is de 3-30-300 richtlijn geïntroduceerd. Iedere woning heeft zicht op minstens 3 bomen, ieder wijk heeft 30% bladerdek en niemand woont verder dan 300 meter van een park of groene ruimte. Deze benadering bevordert de gezondheid en het welzijn van mensen en stimuleert tegelijkertijd de keuze voor grote bomen.
Vakmanschap en voordelen
Het inzetten van grote bomen in de openbare ruimte biedt niet alleen directe voordelen, maar ook voordelen op de lange termijn. Gemeenten investeren in vakmanschap van vele jaren. De begeleidingssnoei -vaak lastig in de openbare ruimte- is niet meer nodig en ook de benodigde stamhoogte voor het verkeer is al gerealiseerd. Tegenstanders wijzen op hogere aanschaf-, transport- en aanplantkosten, evenals het vooroordeel dat grote bomen minder goed aanslaan. Marie-Ange weerlegt deze beweringen: “Een goed voorbereidde grote boom heeft evenveel kans om goed aan te slaan als een kleine. Op de kwekerij verplanten we een boom regelmatig waarbij we er op letten dat de onderlinge afstand voor de kroon voldoende is. We doen zowel begeleidingssnoei als wortelsnoei en zorgen voor een goede balans tussen kroonvolume en wortelvolume. Het is niet alleen vakmanschap, maar ook tijd die gekocht wordt. Een groot voordeel voor gemeentes die beeldbepalende bomen of bomen met een hoge stamhoogte nodig hebben en voor de tuinbezitter die zijn tuin graag een volwassen uitstraling wil geven zonder daar jaren op te moeten wachten.”
Kies voor groot, kies voor groen
Grote bomen bieden niet alleen ecologische voordelen, maar verhogen ook de waarde van vastgoed met 4 tot 15%, zo blijkt uit onderzoek. Het softwareprogramma I-Tree vertaalt zelfs de waarde van bomen naar euro’s, waardoor de economische voordelen van groen nog duidelijker worden. De conclusie is duidelijk: grote bomen hebben een enorme impact, zowel ecologisch als economisch.
Dit blog is een samenvatting van het artikel ‘Meer ruimte voor grote bomen’.
*Marie-Ange Eneman is als groenadviseur bij Boomkwekerij Ebben gespecialiseerd in het adviseren van groenprofessionals over het planten van bomen en struiken.
