De maand mei en de meidoorn zijn door de gekozen naam onlosmakelijk met elkaar verbonden. Het is een grote struik of kleine boom die we daarnaast ook vaak in het landschap tegenkomen als haag. Van oudsher werden deze hagen zelfs gevlochten. Het meest beroemde Nederlandse voorbeeld hiervan vinden we in de omgeving van onze kwekerij: Unesco biosfeergebied de maasheggen, al beschreven door Julius Caesar. Hoewel niet wintergroen, geeft de meidoorn al vroeg in het jaar beschutting door zijn vroegtijdige uitlopen. Het is een echte pionierssoort die tegen volle zon kan en een biodiversiteitstopper is.
Schuilplek voor vogels
De eenstijlige meidoorn (Crataegus monogyna) behoort tot de rozenfamilie oftewel de Rosaceae. De plant staat bekend om zijn zware bewapening met takdoorns van ongeveer drie centimeter lang. De eenstijlige meidoorn groeit uit tot een grote struik of kleine meerstammige boom en kan zes tot acht meter hoog worden. De kroonvorm is ovaal tot rond en altijd zeer grillig en dicht vertakt. Door de combinatie van vlijmscherpe doorns en dichte vertakking vormt het de ideale schuilplek voor vogels. De stammen krijgen bij grotere ouderdom lengtescheuren. Vaak hebben de afschilferende delen schors een oranje tint.
Witte bloemen, rode bessen
In het voorjaar produceert de boom tuilen witte bloemen, die zeer geurig zijn en bijen en andere bestuivers aantrekken. De bloesem maakt later plaats voor kleine, helderrode bessen die in principe eetbaar zijn maar een wrange, lichtzoete smaak hebben. De bladeren van de meidoorn staan verspreid met een afwisselende bladstand, hebben een gelobde vorm en zijn zeer diep ingesneden. Tegelijk met het uitlopen van de bloesem ontstaat het heldergroene blad dat in de zomer glanzend donkergroen kleurt. Het winterkenmerk is vrij eenvoudig; de kortlootjes hebben heel veel ringen en ze dragen bessen tot diep in de winter.
Nuttig gebruik
In april hebben de meidoornblaadjes een aangename nootachtige smaak, heerlijk in combinatie met rode bieten. Culinair gezien worden de bessen niet erg hoog gewaardeerd en veel meer dan wijn of gelei wordt er dan ook niet van gemaakt. Het oude gezegde ‘zijn wijsheid is nog geen bes van een meidoorn waard’ verwijst hier naar. Voor vogels echter zijn de bessen zeer aantrekkelijk! De jonge scheuten, bloemen en vruchten van de meidoorn worden in de medicinale wereld gebruikt voor de behandeling van verschillende kwalen zoals hoge bloeddruk, spijsverteringsproblemen en hartaandoeningen. Het hout van de meidoorn wordt ook zeer gewaardeerd om zijn sterkte en duurzaamheid en werd in het verleden veel gebruikt voor het maken van gereedschap en meubels.
Een echte klimaatboom
Crataegus monogyna komt algemeen voor in heggen, bossen en struikgewas in heel Europa tot diep in Rusland. Het is een gemakkelijk toe te passen soort die op verschillende grondsoorten kan groeien, zowel droogte- als hittetolerant is en tevens goed met luchtvervuiling om kan gaan. Dit is een extra meerwaarde voor gebruik als klimaatboom in de stad. Toch is de meidoorn een natuurlijke, vooral landschappelijk te gebruiken struik. Een boom hiervan kweken is specialistisch werk.
