De Cladrastis kentukea (synoniem Cladrastis lutea), beter bekend als geelhout, is een relatief onbekende boom die zijn Nederlandse naam gekregen heeft omdat men uit het hout gele kleurstof kan produceren. Ook de vers afgebroken of afgezaagde takken hebben een kenmerkende gele kleur. Geelhout is een sierlijke middelgrote drachtboom voor bijen, die meer aandacht verdient. Het hele jaar door, maar zeker in het najaar wanneer hij een fenomenale gele herfstkleur krijgt. Met recht dus de boom van de maand oktober.
Zomerbloeier
Cladrastis kentukea is een zomerbloeier met een halfopen, ronde tot breed afgeplatte kroon met lage vertakkingen. Door zijn gesloten kroon van samengestelde bladeren werpt hij een mooie donkere schaduw in een zonovergoten tuin. Opgeknipt als meerstammige boom is het een ideale boom om als basis te gebruiken voor een schaduwborder. Cladrastis kentukea is een prachtige, middelgrote boom tot achttien meter hoog met een korte stam. In cultuur blijft de hoogte vaak beperkt tot twaalf meter. Het blad van de Cladrastis kentukea is samengesteld, omgekeerd eirond, lichtgroen uitlopend en kleurt in de zomer donkergroen. Geelhout bloeit schitterend in juni met geurende, witte vlinderbloemtrossen. Niet alleen mensen, ook bloembezoekende insecten, zoals wilde bijen, zweefvliegen en hommels zijn er gek op! Afgezien van een lichtroze bloeiende variant zijn er geen selecties in omloop. In groeivorm of toepassing verschilt de roze variant niet van de soort kentukea. In het najaar contrasteert de schitterende goudgele herfstverkleuring mooi met de violetgrijze bast en de opvallende, bruingroene peulvruchten. Ondanks een voorliefde voor een zonnige en warme plek is Cladrastis kentukea toch goed winterhard.
Imposante verschijning
Geelhout is een imposante verschijning in parken, de openbare ruimte en grote tuinen. De soort heeft een krachtig wortelgestel en stelt weinig eisen aan de bodem. Cladrastis kentukea komt oorspronkelijk voor in valleien met warme microklimaten, waar hij groeit op goed doorlatende, vochtige en vaak kalkrijke bodems. De natuurlijke standplaats zijn bossen en dan met name langs de open, hoger gelegen, delen van rivierbeddingen met aan de voet hoge vaste planten. In cultuur gedijt de boom ook makkelijk op zure grond.
Stikstof binden
Cladrastis kentukea behoort tot de familie van de Fabaceae (vlinderbloemigen). Een belangrijke eigenschap van vlinderbloemigen is het stikstofbindend vermogen. Door stikstof uit de lucht te binden, verrijken vlinderbloemigen de grond met stikstof en verbeteren zo de bodemvruchtbaarheid. Over het algemeen zijn ze goed bestand tegen droogte. Zo ook geelhout. Behalve een windbeschutte standplaats met lichte schaduw als bescherming tegen zonnebrand, verlangt geelhout niet veel. Hij heeft weinig onderhoud nodig en mocht snoeien nodig zijn dan zijn de zomermaanden het meest geschikt in verband met bloeden in de winter.
Wie voor Cladrastis kiest, kiest voor een boom die opvalt door zijn sierlijke groeivorm. Nauw verwante soorten zijn onder andere het geslacht Maackia en Styphnolobium.
